Staatsbosbeheer heeft in Boswachterij De Kempen de afgelopen jaren tientallen hectares natuur aangepast aan de behoefte van de gladde slang. Het project is nu afgerond en met resultaat. In de jaren ‘90 van de vorige eeuw kwam de gladde slang in de Kempen voor in 7 zogenaamde kilometerhokken. Na de werkzaamheden is de slang aangetroffen in maar liefst 37 hokken. De aanleg van een verbindingszone tussen kleinere en grotere heidevelden, het herinrichten van landbouwgebied naar natuur en het creëren van bosranden hebben duidelijk effect gehad. Behalve heideverbindingen zijn bulten van stammen, takken en plagsel neergelegd voor de slang om in te verblijven. Tevens zijn enkele poelen en extensieve graanakkertjes aangelegd.
Niet giftig, wel mooi
De gladde slang is zo zeldzaam, omdat hij hele specifieke eisen stelt aan zijn leefgebied. Hij komt in Brabant nog maar op 4 plaatsen voor: bij Zundert, Ossendrecht, in de Peel en dus de Kempen. Deze zeer verborgen levende slang heeft aaneengesloten natuurgebieden nodig met droge heide, hoogveen, schraalgraslanden en open bossen, met voldoende open en toch beschutte plekken, waar de zon gemakkelijk de bodem kan bereiken en het snel lekker warm is. Een populatie gladde slangen heeft een groot gebied nodig om op termijn te kunnen overleven. Het is een compleet ongevaarlijk reptiel en de meest zeldzame van de 3 slangen die in Nederland voorkomen. Andere twee zijn adder en ringslang. De gladde slang wordt maximaal 65 cm lang. De gladde slang dankt zijn naam aan de gladde, ongekielde schubben, die het dier een glad en glimmend uiterlijk geven.
Voorbeeldproject voor zuiderburen
Jeroen van Delft van Ravon noemt het project een ‘groot succes’. “Niet alleen de gladde slang heeft zich uit kunnen breiden, ook heel veel andere dieren profiteren van de maatregelen zoals de zeldzame veldparelmoervlinder. De opgedane kennis wordt uitgedragen tot in België, Duitsland en elders in Europa. Men komt naar De Kempen omdat dit project als voorbeeld geldt. Er is door RAVON en Staatsbosbeheer steeds optimaal aandacht geweest voor aansluiting op terreinen en corridors van gemeenten en andere terreinbeheerders, ook in Vlaanderen. Door onze zuiderburen wordt nu gewerkt aan een soortgelijk beschermingsplan voor de gladde slang. Het Ecoduct Kempengrens heeft de gladde slang als belangrijkste doelsoort gekregen.”
Meldingen van gladde slang in de tuin
Boswachter Janneke de Groot van Staatsbosbeheer is apetrots. “Als je nu in de Kempen rondloopt, zie je zoveel bijzondere diersoorten. Met de heideverbindingen voor de gladde slang is niet alleen de slang, maar zijn ook andere dieren als kleine parelmoervlinder, veldkrekel, blauwvleugelsprinkhaan en boomvalk geholpen. Het landschap is ook veel afwisselender. In plaats van een vrij monotoon naaldbos, kan de recreant nu genieten van meer heide, heideovergangen en bloemrijke bosranden met blauwe bosbes. Het biedt voordelen voor mens en dier. We krijgen nu ook wel eens meldingen van een gladde slang in de tuin. Mensen kunnen vaak niet geloven dat het een in Noord-Brabant levend inheems dier is.”
Het project ten behoeve van de gladde slang is gesubsidieerd door provincie Noord-Brabant en uitgevoerd door Staatsbosbeheer in samenwerking met RAVON. Maar liefst twintig vrijwilligers volgen de ontwikkelingen van de gladde slang en andere karakteristieke heidesoorten op de voet. De gladde slang is de enige slangensoort in Noord-Brabant.
Wijkblad Coevering Geldrop 